tammuz isaya mı benziyor

·         “Tammuz” Suriye ve Lübnan’da tapılan bir ilah olan “Dumuzu”nun İbrani dilindeki karşılığıdır. (…) İncil’de (Hezekiel8:14) bahsi geçen Tammuz, İÖ 2000 civarında, 25 Aralık günü, Suriye’nin Gebal (modern Gebail, Yunanca Bublos)⁵ şehrinde Mylitta isimli bir bakireye doğan bir “yaşam-ölüm-yeniden doğuş tanrısı”dır;mağarasından sabah çıkar, gece döner, aradaki sürede gökyüzünü tavaf eder.

·         Yunanlılar onu “Adonis” olarak tanır; sözcük, Fenike dilinde ve İbranice’deki “Adhon”dan gelir. Babil mitolojisi, Dumuzu ya da Tammuz’u⁶ kışı simgeleyen vahşi bir yaban domuzunun katlettiği yakışıklı bir çoban olarak anlatır.
Tammuz, mucizeler göstermekte, hastaları iyileştirmektedir.
İnsanoğlunun kurtarıcısı olmak için meşakkatli bir ölüme katlanmış; bir takım beyanlara göre üçüncü gün yeniden dirilerek ebediyen kutsanmış yeni bir hayata başlamıştır.

·         Tammuz’un ölümü, Suriye ve Filistin’in nebatatın telef olduğu uzun, kurak yazlarını; dirilerek hayata dönmesi ise yağmur mevsiminde yeniden canlanan çatlamış toprakların bereketli bitkilerle örtülmesini simgeler veya ölümü soğuk, sert kışın, yani mitolojik yaban domuzunun, dirilişi ise yemyeşil bir baharın anlatımıdır.”⁷

·         İnanın, azizler, Efendiniz geri verildi,

·         Dirilen Efendinize inanın;

·         Tammuz’un tahammül ettiği acılarla

·         Tedarik edilmiştir bizim kurtuluşumuz.

·         Yukardaki dizenin yazarı KnidosluCtesias, İÖ 400 civarında, Knisdos da [Datça] yaşamış hekim ve tarihçidir.
Pers kraliyet arşivlerini temel aldığı söylenen Persica isimli yirmi üç ciltlik Asur ve Pers tarihleri, Homeros’un “Epik” veya “Homeros Yunancası” olarak bilinen dilde yazdığı İlyadaveOdiseya’sından farklı olarak, İyonya lehçesinde kaleme alınmıştır. Ctesias’ın tarihçiliği, genel kabulün dışında bilgiler ihtiva ettiğinden zaman zaman tartışmalı olmakla birlikte, Homeros’un inanırlığını yer yer sarsmış olduğu da bir gerçektir.

·         Tammuz’un dirilişi her yıl suyla yıkanma ve yağla meshedilme işlemlerini içeren bir yas ayiniyle anılır.
Akadlara ait bir metinde, “Figan eden erkekler ve kadınlar, bana O’nunla gelin,” diye yazar, “ölüler mezarlarından çıksınlar ve tütsüyü koklasınlar.”
Arkaik İbraniler, Temmuz’un yasının tutulduğunu Eski Ahit’te şöyle anlatır: “Ve Rab evinin şimale doğru olan kapısının girilecek yerine beni getirdi ve işte, Tammuz için ağlayan kadınlar orada oturmakta idiler. Ve bana dedi; gördün mü âdemoğlu? Yine bunlardan büyük mekruh şeyler göreceksin.” [Hezekiel, 8:14-15]
Tammuz’un dirilişi ile Akat toprakları yeniden bereketlenir, mevsimsel ve günlük döngü surer.