Dumuzi veya Tammuz,
(ilk adı olan ve Sümerlerin Sümer dininde Apzu'nun gerçek oğlu anlamına gelen bitkiler tanrısıDumu-zi Apzu'dan). Tatlı suyla döllenmiş olan Toprak'ın oğlu sayılırdı.
Sümerler yılın bir ayını ona ayırırlardı.
Bu gelenek günümüze kadar gelmiştir. İbranî ve Arap takvimlerinde yılın bir ayının adı Temmuz'dur.
Temmuz da, Osiris gibi, ölen bir tanrı'dır.
Her yıl, ölülerin yanına iner ve yeryüzünde kadınlar ona ağlar, dirilmesini beklerler.
Samî’ler bu tanrıya Adon (efendi, senyör, tanrı) adını vermişlerdir.
Yunan mitolojisindeki Adonis adı buradan gelir.
Tanrı Dumuzi, Sümerlerden sonra Hitit Panteonuna da girdi. Hititlerde Dumuzi'nin ilkbaharda gelişi sevinçle, sonbaharda ise gidişi üzüntüyle anılırdı. ►Kaynak: Meydan Larousse
sumerlerin bataklik tanrisi.
tam adi 'dumuzi abzu'dur.
adi, "derinliklerin ana dolyatagindaki yavruya can veren"* anlamina gelmekle beraber bir bereket tanrisi olarak kabul gormuştur.
kiz karde$i geştinannan ayni zamanda erken donemde eşidir*.
sami dilinde tammuz* adiyla anilir.lakabi "inanilan ogul" olan kisi.
BENZERLİK İLGİNÇ
aynı zamanda osmanlı temaşa sanatının güzide örneklerinde karagöz 'ün en ilkel hali, mitteki kökeni :)
"sümerlerde çoban tanrısı" olup bereket ve savaş tanrıçası innana ile evlenmiş dolayısıyla hayatının hatasını yapmış kişidir.
innana ile birçok zorluktan sonra (çiftçi tanrısı olan enkimdu'ya rağmen innana ile evlenmek zor tabi) evlenmeyi başaran dumuzi'nin innana yüzünden başına gelmeyen kalmıyor. merakı sebebiyle "dönüşü olamayan yer" olarak bilinen yeraltı dünyasına giden ve ordan dönmek için yerine birini göndermesi gerektiğini öğrenen innana, karısının gidişini pek de farketmeyen, mutlu mesut yaşamaya devam eden dumuzi'ye kızıp (tarihi başlatan mezopotamyalıların erkekleri bile yapmışsa bunu var birşey) yerine onu göndermeye karar veriyor. gel gör ki dumuzi'nin fedakar kardeşi rüya tanrıçası geştinannan kendini ortaya atarak "beni alın onun yerine sayın tanrılar, o masum" diyerek yılın altı ayı kardeşinin yerine yeraltında kalmaya razı oluyor. böylece dumuzi kış aylarında altı ay yeraltında kalıp baharda çıktığında karısı ile birleşiyor.
sümer rituellerinden biri olan bahar aylarında bir rahip ve rahibenin evlenmesi, ki "innana dumuzi çifti"ne saygı evliliği bu, ve bugün bizim "kutsal evlenme törenleri" olarak bildiğimiz kavramlar da bu entrikalardan kaynaklanıyor
sümer'deki inanışa göre, (kitab ı mukaddes de temmuz olarak bilinir) kutsal evlilik töreninde tanrıça inanna ile evlenen ilk hükümdar olarak bilinen uruk'un çoban kralıdır. sümer'de bilinen bir diğer ismi de ama uşumgalama'dır. *
ibrani kral hezekiel, dumuzi'nin ölümü üzerine dehşete düşerek kışı yas ilan edip, bahar ve yazı bayram olarak kutlamaya başlamıştır. türk ve fars takvimlerine temmuz olarak yansımıştır.
ayrıca sümer krali aninna ve akad kralı iştar da bu yası sahiplenip devam ettirmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder